Ter herinnering aan John Kemp
Afgelopen vrijdag bij de begrafenis van John Kemp vroeg Auke of ik me nog partijen tegen hem kon herinneren. Nou en of! Spectaculair waren die, dacht ik. Nu ik er zo'n tien heb nagespeeld, blijken het bijna allemaal behoedzame, strategische gevechten te zijn geweest, niet zelden pas ontbrandend na de 20e, 25e zet. Of helemaal niet ontbrandend en eindigend in een eindspel waarin hij of ik een fout maakte. Gek is dat, hoe kom ik dan aan dat sensatie-idee? Waarschijnlijk door één wildwestpartij, maar nou net díe kan ik nergens meer terugvinden. Ik weet nog dat het er om ging wie van ons beiden zich zou handhaven in de hoofdgroep. We hebben op de club lang gespeeld in drie groepen, met drie keer per jaar promotie en degradatie. John had aan remise genoeg, ik moest perse winnen. Dat laatste deed ik met veel geluk. Wie hem gekend heeft, weet dat hij daar gloeiend de pest over in zal hebben gehad. Verliezen was niet bepaald zijn liefhebberij…
Onze eerste partij had plaats op 10 november 1992. John was toen al 72 jaar oud, maar pas net op de club. Door een openingsblunder verspeelde ik mijn dame en na negen zetten konden de stukken weer in de doos. Hij imponeerde me blijkbaar: een Engelse heer die niet alleen professor was geweest, maar zich ook zo gedroeg, poeh, poeh… In latere jaren heb ik erg genoten van enkele mooie gesprekken op jij-en-jou-niveau over zijn jeugd in de twintiger en dertiger jaren van de vorige eeuw, over zijn werk aan de universiteit en over zijn kijk op de moderne wereld. Op zijn 90e verjaardag gaf ik hem uit mijn verzameling klassiek Engeland de complete serie King George V – postzegels, die in zijn jonge jaren courant waren (John werd geboren in 1920, George V regeerde van 1910 tot 1936). Daar was hij erg verguld mee.
Onze laatste ontmoeting aan het schaakbord was al op 20 februari 2001, daarna kon zijn lichaam de urenlange concentratie niet meer aan. Want zich concentreren, dat deed hij voor honderd procent. In onze ongeveer vijfentwintig partijen heb ik ruim revanche gehaald voor het eerste potje, maar nooit nam ik tegenover hem plaats met het gevoel "dit ga ik wel winnen". Er waren een stuk of wat remises bij en een keer of zes was hij me de baas. Hij opende steeds rustig en gezond, speelde logisch en degelijk. Maar als je hem de kans gaf, viel hij aan. De doodsverachting waarmee hij in 1944 boven Normandië afsprong, zat er nog altijd in. Met als gevolg dat partijen tegen hem altijd spannend waren. En vaak ook lang, want John speelde door tot "the last man standing". Ook iets wat hij waarschijnlijk van D-day had overgehouden!
Een geïnteresseerde man en een interessante man. Dat hij moge rusten in de tevredenheid die hij tijdens zijn leven uitstraalde…
Jon Derks.