In memoriam Ingrid Jansen
Ingrid
Jansen is woensdag dood in haar huis aan het Dieptol aangetroffen. Ze
is 80 jaar oud geworden. Vermoedelijk is ze in haar slaap overleden.
Waarschijnlijk werd haar dus de zachte dood
gegund die ze
verdiende, want haar levenspad is lang niet altijd over rozen gegaan.
Zo had ze het van jongs af aan te stellen met zware astma. Ook had ze
het financieel niet breed, in ieder geval niet in de ruim twintig
jaren dat ze in Steenwijk woonde. Gelukkig beschikte ze over een
sterke overlevingsdrang, ze ging geen enkele uitdaging uit de weg. Ze
kende geen gêne en was voor de duvel niet bang. Om niet te zeggen
dat ze bijna overal lak aan had, vooral aan “het oog van
de
wereld”.
Dat ze lid werd van Schaakclub Steenwijk, was
voor ons als klein provincieclubje iets heel bijzonders, want wij
kregen met haar een heuse Nederlands kampioene in de gelederen.
Weliswaar één uit het jaar 1968, maar ook veertig jaar later wist
ze nog altijd meer van de theorie dan (bijna?) alle andere clubleden.
Dat was overigens ook haar handicap, want als echt schaakdier kon ze
het niet laten om in de openingen enorm veel tijd te verdoen aan de
vraag hoe dat toch ook alweer zat met al die varianten. Op pure
klasse van haar winnen was heel moeilijk, maar ze ging geregeld door
de klok.
Vroeger kreeg je nog geen extra seconden per zet: had
je de toegemeten tijd verbruikt en het vereiste aantal zetten niet
gehaald, dan was het helaas 0-1.
Dat zij na drie verloren finales eindelijk kampioene werd, schudde het gezapig wereldje van het Nederlandse damesschaak flink op. Waaróm, dat is gemakkelijk af te zien aan een foto van het Hoogoventoernooi uit 1969. Te midden van de “bedaagde” coryfeeën Nona Gaprindashvili
(zestien jaar lang wereldkampioene) en de veelvuldig Nederlandse kampioenes Corry Vreeken en Fenny Heemskerk, lijkt Ingrid wel een verdwaalde bezoekster, met haar blonde vogelnestje en haar witte bloesje. De blikken spreken boekdelen… Geen wonder dat Ingrids “rebelse” verschijning rond 1970 door de jonge honden van het legendarische Schaakbulletin met open armen werd ontvangen. Behalve misschien door Jan Hein Donner, want die mocht graag feministes prikkelen met de opmerking dat vrouwen niet kunnen schaken…
De redactie van het blad bestond destijds buiten hem uit de “snotapen” Hans Böhm, Max Pam, Tim Krabbé en Jan(tje) Timman.
Ingrid speelde in die jaren onder de achternaam Tuk. Dat had niks te maken met het stadsdeel van Steenwijk: haar echtgenoot heette zo. Op haar zevenentwintigste gaf ze de brui aan het wedstrijdschaken, mede omdat je daar in die tijd de kost niet mee kon verdienen. Als vrouw al
helemáál niet! En dat moest ze wél zelf doen, want intussen was haar huwelijk op de klippen gelopen. Ze is nog twee keer getrouwd geweest, beide keren niet al te lang en beide keren met buitenlandse
mannen, onder wie de voormalige Joegoslavische grootmeester Bojan Kurajica (junioren wereldkampioen in 1965). Omdat de kantoorbaan waar ze oorspronkelijk voor opgeleid was, weinig opleverde, sloeg ze een heel andere richting in. Ook letterlijk, want haar nieuwe job voerde haar via het Amsterdamse nachtcircuit tot in het Verre Oosten, onder andere naar Thailand en Japan. Over haar onorthodoxe levenswandel hebben Max Pam in Schaakbulletin en Remco Heite in de Leeuwarder Courant interessante artikelen geschreven. Na haar zestigste heeft de van oorsprong Haags/Rotterdamse in onze contreien haar rust en anonimiteit gezocht en hopelijk ook gevonden. Ze begreep zelf wel dat ze als schaakster geen echte potten meer kon breken, zelfs niet bij een “middenmoter” als onze club. Maar dat verhinderde haar niet om bijvoorbeeld nog jarenlang met veel plezier mee te doen aan het FK60+, waar ze een graag geziene gast was. In het kerstnummer 2022 van Skaakstikken publiceerden Harm-Jan Dijkstra en Jan Hibma nog een lang en mooi interview met haar. Dat boeiende Friese schaakmagazine is inmiddels helaas ter ziele gegaan, net als, veel langer geleden al, het Schaakbulletin. Ingrid Jansen was bepaald geen type van dertien in een dozijn. Wij mogen ons gelukkig prijzen dat zij van 2008 tot 2023 als enige vrouw onze “mancave” heeft opgerakeld met haar filosofische bespiegelingen, maar vooral ook met haar onverschrokken aard. Zij was niet kapot te krijgen. Tot afgelopen woensdag. Moge zij met opgeheven blik blijven ronddwalen op 64 eeuwige jachtvelden!
Jon Derks.
De uitvaart is op maandag 22 december om 11.00 uur.
Begraafplaats Thijhof
Oldemarktseweg 90
8341 SJ Steenwijkerwold
Parkeren kan bij het voetbalveld.
Daarna loop je door richting de begraafplaats.